Zilveren poppenrammelaar met fluitje en ketting
Nederland
1640 - 1660
0076.jpg
Poppengoed

In 1947 viel het oog van Heinz Keijser op een zilveren miniatuur rammelaar, een gebeurtenis die uiteindelijk leidde tot deze omvangrijke verzameling. Miniaturen naar het voorbeeld van voorwerpen uit het ‘echte leven’ zijn gekoesterde verzamelobjecten die in het bijzonder ook in Nederland al eeuwenlang worden gemaakt. Vroege bronnen over dit kleine goed voeren zelfs tot in deveertiende eeuw terug. Ze dienden niet alleen als kinderspeelgoed: de grootste bloei van miniaturen begon in de zeventiende eeuw toen welgestelde dames zich gingen toeleggen op de inrichting van prachtige, grote poppenhuizen. Al in de zestiende eeuw noemde men dit soort miniaturen ook ‘poppe-goet’. De functie ervan is niet altijd duidelijk. Naast deel van het ‘huisraad’ in poppenhuizen maakten ze ook deel uit van het spel van kinderen met poppen in nabootsing van het dagelijkse leven van volwassenen. Dit had ook een educatieve functie, namelijk de stimulans van hun sociaal-culturele ontwikkeling.

Miniatuur rammelaartjes zien we in diverse formaten, wat ook iets over hun functie prijsgeeft. Zo zijn er minuscule rammelaartjes voor de aankleding van kraamkamers in poppenhuizen, of als bedeltjes voor aan een armband. Rammelaartjes van een iets groter formaat zullen eerder als poppenrammelaars hebben gediend. Soms maakten ze ook deel uit van een set van een regulier formaat kinderrammelaar met een miniatuur versie voor de pop.

Voor zijn verzameling verwierf Keijser tientallen miniatuur rammelaars, gemaakt van allerlei materialen: natuurlijk kostbare exemplaren van zilver en goud en Engelse miniatuur ‘coral and bells’ met inbegrip van kleine bijtstokjes van koraal. Maar hij bezat ook miniaturen van gesneden ivoor of eenvoudiger materialen als been, riet en blik en een bonte verzameling poppenrammelaars van plastic. Deze drie Nederlandse rammelaartjes hebben hetzelfde model: een staafje met belletjes en een fluitje aan een ketting. De meest eenvoudige miniatuur rammelaar (inv. nr. 0076) is de oudste, deze heeft een getorst stokje en dateert uit het midden van de zeventiende eeuw. De andere twee werden in het eerste kwart van de achttiende eeuw door bekende Amsterdamse edelsmeden gemaakt: de middelste (inv.nr. 0075) is gemerkt met het meesterteken van Willem Rosier en is een voorbeeld van het typisch Amsterdamse seriewerk waarbij gietmodellen werden ingezet. Rosier moet hier een van de grootste producenten van zijn geweest. De bloemranken in reliëf zoals op dit exemplaar, bleven dan ook lang in productie. Het derde rammelaartje is gemaakt door Frederik van Strant I, die vooral bekend is van zijn miniatuur zilverwerk. • Mirjam Knotter
terug
toevoegen aan lijst
Array ( [0] => Array ( [0] => algemeen [1] => norepeat [2] => Array ( [0] => Array ( [0] => Inv. Nr. [1] => left [2] => indent [3] => [idnumber] ) [1] => Array ( [0] => Objectnaam [1] => left [2] => indent [3] => [objectname] ) [2] => Array ( [0] => Samenvatting [1] => left [2] => noindent [3] => [summary] ) [3] => Array ( [0] => Fysieke beschrijving [1] => right [2] => noindent [3] => [physical_description] ) ) ) [1] => Array ( [0] => object gegevens [1] => repeat_constructors [2] => Array ( [0] => Array ( [0] => Vervaardiger [1] => left [2] => indent [3] => [constructor_name]
[constructor_role]
geb. [birth]
overl. [death] ) [1] => Array ( [0] => Plaats [1] => left [2] => indent [3] => [construction_city] ) [2] => Array ( [0] => Datum [1] => left [2] => indent [3] => van [datefrom] tot [dateto] ) [3] => Array ( [0] => Bijzonderheden [1] => left [2] => noindent [3] => [construction_special] ) [4] => Array ( [0] => Materiaal en techniek [1] => right [2] => indent [3] => [construction_materials] ) [5] => Array ( [0] => Technieken [1] => right [2] => indent [3] => [construction_techniques] ) [6] => Array ( [0] => Afmetingen [1] => right [2] => indent [3] => MEASUREMENTS ) ) ) [2] => Array ( [0] => signaturen, opschriften en merken [1] => repeat_both [2] => Array ( [0] => Array ( [0] => Soort [1] => left [2] => noindent [3] => [kind] ) [1] => Array ( [0] => Positie [1] => left [2] => noindent [3] => [position] ) [2] => Array ( [0] => Methode [1] => left [2] => noindent [3] => [method] ) [3] => Array ( [0] => Inhoud [1] => left [2] => noindent [3] => [content] ) [4] => Array ( [0] => Interpretatie [1] => left [2] => noindent [3] => [interpretation] ) ) ) [3] => Array ( [0] => documentatie [1] => repeat_below [2] => Array ( [0] => Array ( [0] => Soort [1] => left [2] => indent [3] => [kind] ) [1] => Array ( [0] => Auteur [1] => left [2] => indent [3] => [author] ) [2] => Array ( [0] => Titel [1] => left [2] => indent [3] => [title] ) [3] => Array ( [0] => Bron [1] => left [2] => indent [3] => [source] ) [4] => Array ( [0] => Plaats [1] => left [2] => indent [3] => [city] ) [5] => Array ( [0] => Jaar [1] => right [2] => indent [3] => [year] ) [6] => Array ( [0] => ISBN [1] => right [2] => indent [3] => [isbn] ) [7] => Array ( [0] => Pagina [1] => right [2] => indent [3] => [page] ) ) ) [4] => Array ( [0] => conditie [1] => norepeat [2] => Array ( [0] => Array ( [0] => Toestand [1] => left [2] => indent [3] => [condition] ) [1] => Array ( [0] => Bijzonderheden [1] => left [2] => noindent [3] => [condition_special] ) [2] => Array ( [0] => Compleet [1] => right [2] => indent [3] => [complete] ) [3] => Array ( [0] => Bijzonderheden [1] => right [2] => noindent [3] => [complete_special] ) ) ) [5] => Array ( [0] => standplaats [1] => repeat_right [2] => Array ( [0] => Array ( [0] => Huidig [1] => left [2] => indent [3] => [current_place] ) [1] => Array ( [0] => Van-Tot [1] => left [2] => indent [3] => [current_place_datefrom] - [current_place_dateto] ) [2] => Array ( [0] => Voormalig [1] => right [2] => indent [3] => [name] ) [3] => Array ( [0] => Van-Tot [1] => right [2] => indent [3] => [datefrom] - [dateto] ) ) ) [6] => Array ( [0] => tentoonstellingen [1] => repeat_below2 [2] => Array ( [0] => Array ( [0] => Titel [1] => left [2] => indent [3] => [title] ) [1] => Array ( [0] => Locatie [1] => left [2] => indent [3] => [location] ) [2] => Array ( [0] => Van-Tot [1] => left [2] => indent [3] => [datefrom] - [dateto] ) [3] => Array ( [0] => Bijzonderheden [1] => right [2] => noindent [3] => [special] ) ) ) [7] => Array ( [0] => fotoreferentie [1] => norepeat [2] => Array ( [0] => Array ( [0] => Nummers [1] => left [2] => indent [3] => [photoreference] ) ) ) )
[-] ALGEMEEN
Inv. Nr.: 
0076
Objectnaam: 
rammelaar
Samenvatting: Zilveren poppenrammelaar met fluitje en ketting in groene cassette
Fysieke beschrijving: Zilveren miniatuur rammelaar met fluitje aan ketting, staafvorm met getorste as en door geprofileerde ring onderscheiden van fluit; drie bellen zijn middels S-vormige haakjes aan de as bevestigd.
[-] OBJECT GEGEVENS
Vervaardiger: 
onbekend
zilversmid
geb.
overl.
Plaats: 
Nederland
Datum: 
van 1640 tot 1660
Materiaal en techniek: 
zilver
Afmetingen: 
6.0 cm x ø 3.0 cm
[-] SIGNATUREN, OPSCHRIFTEN EN MERKEN
Soort: notitite
Positie: inventariskaart
Methode: geschreven
Inhoud: RDD 14/4 71
[-] DOCUMENTATIE
Soort: 
boek
Auteur: 
Knotter, M. en Meiboom, L (red.), entry door Mirjam Knotter
Titel: 
Rammelaars en rinkelbellen. De collectie van Heinz Keijser
Plaats: 
Amsterdam/Zutphen
Jaar: 
2021
Pagina: 
p. 125
[-] CONDITIE
Toestand: 
redelijk
Compleet: 
incompleet
Bijzonderheden: 1 bel ontbreekt
[-] TENTOONSTELLINGEN
Titel: 
Rinkelbel en Rammelaar
Locatie: 
Gemeente Musea Amsterdam/Willet Holthuysen, Amsterdam
Van-Tot: 
6 juni 1958 - 29 september 1958
Bijzonderheden: cat. 39?
contact | privacy | voorwaarden | colofon
lang: 1/collectie/1/zilveren_poppenrammelaar_met_fluitje_en_ketting_0076