Zilveren 'Mr. Punch' rammelaar met handvat van parelmoer en een benen bijtring
Groot- Brittannië, mogelijk Birmingham
1910 (ca.)
0104.jpg
Mr. Punch

De narrenkop op deze rammelaar zou voor iedereen in het negentiende-eeuwse Engeland direct herkenbaar zijn als Mr. Punch. De naam is een afkorting van Punchinello, een verengelsing van het Italiaanse Puncinella en Franse Polichinelle (zie cat. nr. 39). In Nederland kennen we hem als Jan Klaassen. De figuur heeft zijn wortels in de Italiaanse commedia dell’arte en springt aan het begin van de negentiende eeuw op in het straatbeeld van Londen. In het straatpoppentheater, dat de naam ‘Punch and Judy show’ draagt, is Punch een komische verschijning die elke tegenspeler die hem dwars zit hardhandig te lijf gaat met zijn stok. Vooral de turbulente relatie met zijn vrouw, Judy, blijkt een populaire verhaallijn. Langzaam wordt de poppenshow ook bij de hogere en middenklasse populair, waarbij de gewelddadige satire wordt omgevormd tot een verhaal om kinderen mee zoet te houden. Er ontstaat een nette woonkamerversie met minder gescheld, dood en duivels, maar met een (christelijk) moreel karakter. Zo krijgen de tegenstanders van Punch nog wel slaag, maar verlaten ze het podium levend. Enerzijds wordt het geweld gebruikt om kinderen morele lessen te leren over het beheersen van driften, anderzijds om een traditioneel rollenpatroon te benadrukken door op extreme en komische wijze te laten zien wat er met opstandige vrouwen mis kan gaan. Ook is het gedrag van Punch iets waar de respectabele dames en heren van de hogere klassen zich tegen kunnen afzetten.

In de tweede helft van de negentiende eeuw wordt het poppenspel met de opkomst van de speelgoedindustrie gecommercialiseerd. Volledige poppensets met verschillende karakters zijn in speelgoedwinkels te koop en in kleurrijke kinderboeken komen de karakters van Punch en Judy veel voor. Deze laten echter een heel andere kant van het stel zien: het leven ‘buiten het podium’ met Punch als liefdevolle vader en Judy als trouwe vrouw.

In dezelfde tijd wordt begonnen met de massale productie van rammelaars in Groot-Brittannië en Frankrijk. Deze kenmerken zich door een hol zilveren middenstuk in diverse vormen, zoals teddyberen, huisdieren, babyhoofdjes en natuurlijk de bekende ‘kindervriend’ Mr. Punch. Hoewel ook andere materialen, voornamelijk plastics, voor het handvat en bijtring worden gebruikt, bestaat deze Punch-rammelaar uit de Collectie Keijser uit een parelmoeren handvat en benen bijtring. • Ilja Meijer
terug
toevoegen aan lijst
Array ( [0] => Array ( [0] => algemeen [1] => norepeat [2] => Array ( [0] => Array ( [0] => Inv. Nr. [1] => left [2] => indent [3] => [idnumber] ) [1] => Array ( [0] => Objectnaam [1] => left [2] => indent [3] => [objectname] ) [2] => Array ( [0] => Samenvatting [1] => left [2] => noindent [3] => [summary] ) [3] => Array ( [0] => Fysieke beschrijving [1] => right [2] => noindent [3] => [physical_description] ) ) ) [1] => Array ( [0] => object gegevens [1] => repeat_constructors [2] => Array ( [0] => Array ( [0] => Vervaardiger [1] => left [2] => indent [3] => [constructor_name]
[constructor_role]
geb. [birth]
overl. [death] ) [1] => Array ( [0] => Plaats [1] => left [2] => indent [3] => [construction_city] ) [2] => Array ( [0] => Datum [1] => left [2] => indent [3] => van [datefrom] tot [dateto] ) [3] => Array ( [0] => Bijzonderheden [1] => left [2] => noindent [3] => [construction_special] ) [4] => Array ( [0] => Materiaal en techniek [1] => right [2] => indent [3] => [construction_materials] ) [5] => Array ( [0] => Technieken [1] => right [2] => indent [3] => [construction_techniques] ) [6] => Array ( [0] => Afmetingen [1] => right [2] => indent [3] => MEASUREMENTS ) ) ) [2] => Array ( [0] => signaturen, opschriften en merken [1] => repeat_both [2] => Array ( [0] => Array ( [0] => Soort [1] => left [2] => noindent [3] => [kind] ) [1] => Array ( [0] => Positie [1] => left [2] => noindent [3] => [position] ) [2] => Array ( [0] => Methode [1] => left [2] => noindent [3] => [method] ) [3] => Array ( [0] => Inhoud [1] => left [2] => noindent [3] => [content] ) [4] => Array ( [0] => Interpretatie [1] => left [2] => noindent [3] => [interpretation] ) ) ) [3] => Array ( [0] => documentatie [1] => repeat_below [2] => Array ( [0] => Array ( [0] => Soort [1] => left [2] => indent [3] => [kind] ) [1] => Array ( [0] => Auteur [1] => left [2] => indent [3] => [author] ) [2] => Array ( [0] => Titel [1] => left [2] => indent [3] => [title] ) [3] => Array ( [0] => Bron [1] => left [2] => indent [3] => [source] ) [4] => Array ( [0] => Plaats [1] => left [2] => indent [3] => [city] ) [5] => Array ( [0] => Jaar [1] => right [2] => indent [3] => [year] ) [6] => Array ( [0] => ISBN [1] => right [2] => indent [3] => [isbn] ) [7] => Array ( [0] => Pagina [1] => right [2] => indent [3] => [page] ) ) ) [4] => Array ( [0] => conditie [1] => norepeat [2] => Array ( [0] => Array ( [0] => Toestand [1] => left [2] => indent [3] => [condition] ) [1] => Array ( [0] => Bijzonderheden [1] => left [2] => noindent [3] => [condition_special] ) [2] => Array ( [0] => Compleet [1] => right [2] => indent [3] => [complete] ) [3] => Array ( [0] => Bijzonderheden [1] => right [2] => noindent [3] => [complete_special] ) ) ) [5] => Array ( [0] => standplaats [1] => repeat_right [2] => Array ( [0] => Array ( [0] => Huidig [1] => left [2] => indent [3] => [current_place] ) [1] => Array ( [0] => Van-Tot [1] => left [2] => indent [3] => [current_place_datefrom] - [current_place_dateto] ) [2] => Array ( [0] => Voormalig [1] => right [2] => indent [3] => [name] ) [3] => Array ( [0] => Van-Tot [1] => right [2] => indent [3] => [datefrom] - [dateto] ) ) ) [6] => Array ( [0] => tentoonstellingen [1] => repeat_below2 [2] => Array ( [0] => Array ( [0] => Titel [1] => left [2] => indent [3] => [title] ) [1] => Array ( [0] => Locatie [1] => left [2] => indent [3] => [location] ) [2] => Array ( [0] => Van-Tot [1] => left [2] => indent [3] => [datefrom] - [dateto] ) [3] => Array ( [0] => Bijzonderheden [1] => right [2] => noindent [3] => [special] ) ) ) [7] => Array ( [0] => fotoreferentie [1] => norepeat [2] => Array ( [0] => Array ( [0] => Nummers [1] => left [2] => indent [3] => [photoreference] ) ) ) )
[-] ALGEMEEN
Inv. Nr.: 
0104
Objectnaam: 
rammelaar
Samenvatting: Zilveren narrenkop rammelaar met handvat van parelmoer en benen bijtring
Fysieke beschrijving: Zilveren, holle 'Mr Punch' rammelaar met handvat van parelmoer en op de hoed een dik oog met daardoorheen de ronde benen bijtring.
[-] OBJECT GEGEVENS
Vervaardiger: 
onbekend
zilversmid
geb.
overl.
Plaats: 
Groot- Brittannië, mogelijk Birmingham
Datum: 
van 1910 (ca.) tot
Bijzonderheden: gemerkte exemplaren bekend uit Birmingham vanaf ca. 1900-1914. Lijkt sterk op exemplaren van Chrisford & Norris
Materiaal en techniek: 
zilver & been & parelmoer
Afmetingen: 
11.5 cm x 1.5 cm x 3.5 cm
[-] DOCUMENTATIE
Soort: 
boek
Auteur: 
Knotter, M. en Meiboom, L (red.), entry door Ilja Meijer
Titel: 
Rammelaars en rinkelbellen. De collectie van Heinz Keijser
Plaats: 
Amsterdam/Zutphen
Jaar: 
2021
Pagina: 
144
[-] CONDITIE
Toestand: 
goed
Compleet: 
compleet
[-] TENTOONSTELLINGEN
Titel: 
Rinkelbel en Rammelaar
Locatie: 
Gemeente Musea Amsterdam/Willet Holthuysen, Amsterdam
Van-Tot: 
6 juni 1958 - 29 september 1958
Bijzonderheden: cat. 299
contact | privacy | voorwaarden | colofon
lang: 1/collectie/7/zilveren_mr_punch_rammelaar_met_handvat_van_parelmoer_en_een_benen_bijtring_0104?search=1