Bijtstuk van bloedkoraal in de vorm van paardenhoofd met gouden zetting
Europa (?)
1775 - 1800
0021.jpg
Bijten als remedie

De verzameling van Heinz Keijser is niet los te zien van zijn interesse in kinderen en hun ontwikkeling. Zijn bibliotheek en archief bevatten naast veel materiaal over de vroege geschiedenis van spelen en speelgoed ook informatie over dit onderwerp in zijn tijd, zoals krantenartikelen met titels als ‘Kinderen spelen zich uit de problemen’ en ‘Voedsel voor het spel. Speelgoed, commercie en de kinderziel’, en een brochure van de Amsterdamse winkel SPEEL GOED BV. De brochure gaat uitvoerig in op de ontwikkeling en de behoeften van jonge kinderen in relatie tot speeltuig, zo ook op een euvel waar jonge ouders zich van oudsher mee bezighouden, het (pijnlijke) doorkomen van kindertandjes: ‘Is hij wat drenzerig, heeft hij een rood opgezette wang of zit hij voortdurend met zijn knuistje in zijn mond? Hoe het zij: u kunt hem een weldaad doen als u iets geeft om op te bijten: niet met scherpe kanten, maar wel van hard materiaal (gepolijst hout of been) en natuurlijk ongeverfd. De verschillende houten rammelaars en tastfiguurtjes lenen zich hier heel goed voor’. Keijser schafte verschillende exemplaren uit de brochure aan, zoals ‘bengelvisjes’, een maanvisrammelaar, een rammelbal met ring, en een klankhout waarmee gerammeld en waar veilig op gebeten kon worden. Als ‘tegenwicht’ voor deze in blank hout uitgevoerde exemplaren, nam hij ook een plastic ‘teeth-a-rattle’ van de firma Tommee Tippee in zijn verzameling op, inmiddels een van de vijf grootste internationale firma’s in ‘intuïtieve’ babyproducten. De bijtring kan gevuld worden met gekoeld water als remedie tegen het zere tandvlees. (inv. nr. 0811)

In Keijsers verzameling vinden we allerlei soorten ‘bijtstokken’ die hij naast rammelaars actief verzamelde. Ze zijn vervaardigd van kostbare materialen, zoals koraal, waaraan beschermende en helende werking werd toegekend. Koraal leent zich bovendien goed voor dit doel: als product van een levend organisme is het relatief zacht en tegelijkertijd stevig genoeg als bijtstok. Bovendien is koraal glad, in tegenstelling tot de stukjes hout, dierenbotten of rauwe wortelen en andere groenten die door de minder gefortuneerden voor dit doel werden gebruikt. Bijtstokken van koraal zijn vanwege de koraaltakjes vaak grillig gevormd, zoals dit bijzondere exemplaar, gevat in een gouden zetting met een oogje voor de ketting. Als je deze bijtstok ter hand neemt, en dus omdraait, zie je een leuk detail: een fijn uitgesneden paardenhoofdje. • Mirjam Knotter
terug
toevoegen aan lijst
Array ( [0] => Array ( [0] => algemeen [1] => norepeat [2] => Array ( [0] => Array ( [0] => Inv. Nr. [1] => left [2] => indent [3] => [idnumber] ) [1] => Array ( [0] => Objectnaam [1] => left [2] => indent [3] => [objectname] ) [2] => Array ( [0] => Samenvatting [1] => left [2] => noindent [3] => [summary] ) [3] => Array ( [0] => Fysieke beschrijving [1] => right [2] => noindent [3] => [physical_description] ) ) ) [1] => Array ( [0] => object gegevens [1] => repeat_constructors [2] => Array ( [0] => Array ( [0] => Vervaardiger [1] => left [2] => indent [3] => [constructor_name]
[constructor_role]
geb. [birth]
overl. [death] ) [1] => Array ( [0] => Plaats [1] => left [2] => indent [3] => [construction_city] ) [2] => Array ( [0] => Datum [1] => left [2] => indent [3] => van [datefrom] tot [dateto] ) [3] => Array ( [0] => Bijzonderheden [1] => left [2] => noindent [3] => [construction_special] ) [4] => Array ( [0] => Materiaal en techniek [1] => right [2] => indent [3] => [construction_materials] ) [5] => Array ( [0] => Technieken [1] => right [2] => indent [3] => [construction_techniques] ) [6] => Array ( [0] => Afmetingen [1] => right [2] => indent [3] => MEASUREMENTS ) ) ) [2] => Array ( [0] => signaturen, opschriften en merken [1] => repeat_both [2] => Array ( [0] => Array ( [0] => Soort [1] => left [2] => noindent [3] => [kind] ) [1] => Array ( [0] => Positie [1] => left [2] => noindent [3] => [position] ) [2] => Array ( [0] => Methode [1] => left [2] => noindent [3] => [method] ) [3] => Array ( [0] => Inhoud [1] => left [2] => noindent [3] => [content] ) [4] => Array ( [0] => Interpretatie [1] => left [2] => noindent [3] => [interpretation] ) ) ) [3] => Array ( [0] => documentatie [1] => repeat_below [2] => Array ( [0] => Array ( [0] => Soort [1] => left [2] => indent [3] => [kind] ) [1] => Array ( [0] => Auteur [1] => left [2] => indent [3] => [author] ) [2] => Array ( [0] => Titel [1] => left [2] => indent [3] => [title] ) [3] => Array ( [0] => Bron [1] => left [2] => indent [3] => [source] ) [4] => Array ( [0] => Plaats [1] => left [2] => indent [3] => [city] ) [5] => Array ( [0] => Jaar [1] => right [2] => indent [3] => [year] ) [6] => Array ( [0] => ISBN [1] => right [2] => indent [3] => [isbn] ) [7] => Array ( [0] => Pagina [1] => right [2] => indent [3] => [page] ) ) ) [4] => Array ( [0] => conditie [1] => norepeat [2] => Array ( [0] => Array ( [0] => Toestand [1] => left [2] => indent [3] => [condition] ) [1] => Array ( [0] => Bijzonderheden [1] => left [2] => noindent [3] => [condition_special] ) [2] => Array ( [0] => Compleet [1] => right [2] => indent [3] => [complete] ) [3] => Array ( [0] => Bijzonderheden [1] => right [2] => noindent [3] => [complete_special] ) ) ) [5] => Array ( [0] => standplaats [1] => repeat_right [2] => Array ( [0] => Array ( [0] => Huidig [1] => left [2] => indent [3] => [current_place] ) [1] => Array ( [0] => Van-Tot [1] => left [2] => indent [3] => [current_place_datefrom] - [current_place_dateto] ) [2] => Array ( [0] => Voormalig [1] => right [2] => indent [3] => [name] ) [3] => Array ( [0] => Van-Tot [1] => right [2] => indent [3] => [datefrom] - [dateto] ) ) ) [6] => Array ( [0] => tentoonstellingen [1] => repeat_below2 [2] => Array ( [0] => Array ( [0] => Titel [1] => left [2] => indent [3] => [title] ) [1] => Array ( [0] => Locatie [1] => left [2] => indent [3] => [location] ) [2] => Array ( [0] => Van-Tot [1] => left [2] => indent [3] => [datefrom] - [dateto] ) [3] => Array ( [0] => Bijzonderheden [1] => right [2] => noindent [3] => [special] ) ) ) [7] => Array ( [0] => fotoreferentie [1] => norepeat [2] => Array ( [0] => Array ( [0] => Nummers [1] => left [2] => indent [3] => [photoreference] ) ) ) )
[-] ALGEMEEN
Inv. Nr.: 
0021
Objectnaam: 
bijtstok
Samenvatting: Bijtstuk van bloedkoraal in de vorm van paardenhoofd met gouden zetting
Fysieke beschrijving: Bijtstuk van bloedkoraal met vertakkingen en de onderkant gesneden in de vorm van een paardenhoofd met golvende manen. De trechtervormige zetting is van rijk bewerkt goud en omgebogen acanthusbladeren en heeft een glad bolknopje met ringetje.
[-] OBJECT GEGEVENS
Vervaardiger: 
onbekend
zilversmid
geb.
overl.
Plaats: 
Europa (?)
Datum: 
van 1775 tot 1800
Materiaal en techniek: 
goud & bloedkoraal
Technieken: 
gesneden & geciseleerd
Afmetingen: 
12.4 cm x 2.0 cm x 4.0 cm
[-] SIGNATUREN, OPSCHRIFTEN EN MERKEN
Soort: merken
Positie: op ring
Methode: geslagen
Interpretatie: moderne merken, gehalteteken goud 585 (14 karaat) en ongeïdentificeerd merk
[-] DOCUMENTATIE
Soort: 
boek
Auteur: 
Knotter, M. en Meiboom, L (red.), entry door Mirjam Knotter
Titel: 
Rammelaars en rinkelbellen. De collectie van Heinz Keijser
Plaats: 
Amsterdam/Zutphen
Jaar: 
2021
Pagina: 
158
[-] CONDITIE
Toestand: 
goed
Bijzonderheden: oortje links beschadigd
contact | privacy | voorwaarden | colofon
lang: 1/collectie/3/bijtstuk_van_bloedkoraal_in_de_vorm_van_paardenhoofd_met_gouden_zetting_0021