0030_447_breed.jpg
Gouden polichinelle, Frankrijk 19de eeuw
Inv. nr. 0030
0030_prent_polichinelle_ca_1650.jpg
Gravure, Frankrijk ca. 1650
prent_napoleon,parijs_c._1870.jpg
handgekleurde litho, Parijs 1870-71
V&A Museum, Inv. no. E.415-1962
2014-10-17
Pulcinella rammelaar
Deze Franse Polichinelle, stamt net als de Russische Petrushka, de Britse Mr. Punch en zelfs onze eigen Jan Klaassen af van de Italiaanse Pulcinella. 
Pulcinella is een dommig karakter uit de commedia dell’arte, een 17e en 18e eeuwse Italiaanse theatertraditie. Rondreizende Italiaanse poppenspelers introduceerden Pulcinella in heel Europa en al snel was de gekke nar razend populair. Elk land ontwikkelde zijn eigen Pulcinella, met zijn eigen eigenaardigheden.

Ook op deze Franse rammelaar herken je Pulcinella uit duizenden: puntmuts, snavelachtige neus, bochel, dikke buik en een koddig pakje. Het is niet verbazingwekkend dat veel Punchinelle-rammelaars juist in Frankrijk gemaakt werden. Buiten Italië was de commedia dell’arte hier veruit het populairst.
De comédie Italienne was in Frankrijk onder alle lagen van de bevolking een geliefde vorm van satire. Desondanks werden de Italiaanse theatergezelschappen tussen 1697 en 1716 uit het land geweerd omdat hun voorstellingen door politici te aanstootgevend werden bevonden.

Het satirische Italiaanse theater zou uiteindelijk tot ver in de negentiende eeuw in Frankrijk opgevoerd worden, met Punchinelle als bekendste karakter. De meeste Punchinelle-rammelaars die zich in de collectie Keijser bevinden, stammen dan ook uit de negentiende eeuw.

Deze rammelaars hebben de typische steek uit de tijd van Napoleon. Zou dit een verband hebben met Franse satirische prenten uit die tijd waarin Napoleon III als Punchinelle wordt afgebeeld?

In de loop van de negentiende eeuw moest Punchinelle het in Frankrijk afleggen tegen Guignol, zijn provinciale, maar minstens zo domme halfbroertje. 

Bronnen:

Hersey, M. Collecting Baby Rattles and Teethers, Iola 1998. p. 105.
http://www.britannica.com/EBchecked/topic/127742/commedia-dellarte
http://www.britannica.com/EBchecked/topic/248602/Guignol

Voor meer informatie:

Zie objectgegevens Inv. Nrs. 0030, 0100 en 0101
back
contact | privacy | voorwaarden | colofon
lang: 1/index_leesmeer.php?id=12