Gouden rammelaar met fluitje en bijtstuk van agaat
Amsterdam (Nederland)
1728 - 1733
0063.jpg
Veelkleurig agaat

Het bijtstuk van veelkleurig agaat trekt gelijk de aandacht bij deze verder relatief sober vormgegeven rammelaar. De gouden staaf loopt uit in een fluitje en heeft een simpele, cilindrische vormgeving met enkele profielrandjes en een vijftal oogjes waaraan de belletjes bevestigd zijn. Een bladmotief siert de zetting van het kostbare bijtstuk.

Agaat ontstaat in vulkanische gebieden waar de gesmolten substantie onder grote druk door kiezen en spleten in het gesteente wordt geperst. Het resultaat van dit proces is een mineraal, bestaande uit kwarts en chalcedoon met een kenmerkend streeppatroon. Al sinds de oudheid staat agaat bekend om zijn beschermende en bezwerende werking. Zo was het een geliefd materiaal in Mesopotamische amuletten en zou de achtste steen uit de ‘efod’, de borstplaat gedragen door de Hogepriester zoals beschreven in het Bijbelboek Exodus, een agaat zijn. De kleur van het agaat bepaalt de werking. Een combinatie van bruin, zwart en wit agaat, zoals in deze rammelaar, zou bescherming bieden tegen ziekten en het Boze Oog en een sprankje van hemelse bescherming op de drager overbrengen. Dat deze effecten en daarmee deze kleuren uitermate gewild zijn in een rammelaar, is te zien in de vier andere rammelaars met agaat uit de verzameling van Keijser. Al deze rammelaars bevatten namelijk wit, bruin en af en toe zwart agaat. 

Hoewel agaat op relatief veel plaatsen gevonden kan worden (waaronder Brazilië, Uruguay, de Verenigde Staten en Duitsland), was met name bruin agaat een zeer kostbaar goed, mede door de ontoegankelijke harde, oude steenlagen waarin het agaat verborgen ligt. Enkel de zeer welgestelden konden het zich veroorloven om een dergelijke rammelaar met agaat als geboortegeschenk of pillegift cadeau te doen. Om deze zekere opschepperij aan banden te leggen, kenden Nederland en Duitsland in de zeventiende eeuw verschillende verordeningen om het schenken van al te kostbare giften te reguleren of zelfs te verbieden. • Lisa de Goffau
terug
toevoegen aan lijst
Array ( [0] => Array ( [0] => algemeen [1] => norepeat [2] => Array ( [0] => Array ( [0] => Inv. Nr. [1] => left [2] => indent [3] => [idnumber] ) [1] => Array ( [0] => Objectnaam [1] => left [2] => indent [3] => [objectname] ) [2] => Array ( [0] => Samenvatting [1] => left [2] => noindent [3] => [summary] ) [3] => Array ( [0] => Fysieke beschrijving [1] => right [2] => noindent [3] => [physical_description] ) ) ) [1] => Array ( [0] => object gegevens [1] => repeat_constructors [2] => Array ( [0] => Array ( [0] => Vervaardiger [1] => left [2] => indent [3] => [constructor_name]
[constructor_role]
geb. [birth]
overl. [death] ) [1] => Array ( [0] => Plaats [1] => left [2] => indent [3] => [construction_city] ) [2] => Array ( [0] => Datum [1] => left [2] => indent [3] => van [datefrom] tot [dateto] ) [3] => Array ( [0] => Bijzonderheden [1] => left [2] => noindent [3] => [construction_special] ) [4] => Array ( [0] => Materiaal en techniek [1] => right [2] => indent [3] => [construction_materials] ) [5] => Array ( [0] => Technieken [1] => right [2] => indent [3] => [construction_techniques] ) [6] => Array ( [0] => Afmetingen [1] => right [2] => indent [3] => MEASUREMENTS ) ) ) [2] => Array ( [0] => signaturen, opschriften en merken [1] => repeat_both [2] => Array ( [0] => Array ( [0] => Soort [1] => left [2] => noindent [3] => [kind] ) [1] => Array ( [0] => Positie [1] => left [2] => noindent [3] => [position] ) [2] => Array ( [0] => Methode [1] => left [2] => noindent [3] => [method] ) [3] => Array ( [0] => Inhoud [1] => left [2] => noindent [3] => [content] ) [4] => Array ( [0] => Interpretatie [1] => left [2] => noindent [3] => [interpretation] ) ) ) [3] => Array ( [0] => documentatie [1] => repeat_below [2] => Array ( [0] => Array ( [0] => Soort [1] => left [2] => indent [3] => [kind] ) [1] => Array ( [0] => Auteur [1] => left [2] => indent [3] => [author] ) [2] => Array ( [0] => Titel [1] => left [2] => indent [3] => [title] ) [3] => Array ( [0] => Bron [1] => left [2] => indent [3] => [source] ) [4] => Array ( [0] => Plaats [1] => left [2] => indent [3] => [city] ) [5] => Array ( [0] => Jaar [1] => right [2] => indent [3] => [year] ) [6] => Array ( [0] => ISBN [1] => right [2] => indent [3] => [isbn] ) [7] => Array ( [0] => Pagina [1] => right [2] => indent [3] => [page] ) ) ) [4] => Array ( [0] => conditie [1] => norepeat [2] => Array ( [0] => Array ( [0] => Toestand [1] => left [2] => indent [3] => [condition] ) [1] => Array ( [0] => Bijzonderheden [1] => left [2] => noindent [3] => [condition_special] ) [2] => Array ( [0] => Compleet [1] => right [2] => indent [3] => [complete] ) [3] => Array ( [0] => Bijzonderheden [1] => right [2] => noindent [3] => [complete_special] ) ) ) [5] => Array ( [0] => standplaats [1] => repeat_right [2] => Array ( [0] => Array ( [0] => Huidig [1] => left [2] => indent [3] => [current_place] ) [1] => Array ( [0] => Van-Tot [1] => left [2] => indent [3] => [current_place_datefrom] - [current_place_dateto] ) [2] => Array ( [0] => Voormalig [1] => right [2] => indent [3] => [name] ) [3] => Array ( [0] => Van-Tot [1] => right [2] => indent [3] => [datefrom] - [dateto] ) ) ) [6] => Array ( [0] => tentoonstellingen [1] => repeat_below2 [2] => Array ( [0] => Array ( [0] => Titel [1] => left [2] => indent [3] => [title] ) [1] => Array ( [0] => Locatie [1] => left [2] => indent [3] => [location] ) [2] => Array ( [0] => Van-Tot [1] => left [2] => indent [3] => [datefrom] - [dateto] ) [3] => Array ( [0] => Bijzonderheden [1] => right [2] => noindent [3] => [special] ) ) ) [7] => Array ( [0] => fotoreferentie [1] => norepeat [2] => Array ( [0] => Array ( [0] => Nummers [1] => left [2] => indent [3] => [photoreference] ) ) ) )
[-] ALGEMEEN
Inv. Nr.: 
0063
Objectnaam: 
rammelaar
Samenvatting: Gouden rammelaar met fluitje en bijtstuk van agaat
Fysieke beschrijving: Gouden rammelaar met fluit, cilindrische as met profielranden en vijf oogjes met bellen. Het balustervormige handvat van agaat is gevat in een bladornament.
[-] OBJECT GEGEVENS
Vervaardiger: 
Cornelis Keleman van Monnikendam
zilversmid
geb. 1700-12-07
overl. 1746-11-21 (voor)
Plaats: 
Amsterdam (Nederland)
Datum: 
van 1728 tot 1733
Materiaal en techniek: 
goud & agaat
Afmetingen: 
9.8 cm x 3.0 cm x 3.0 cm
[-] SIGNATUREN, OPSCHRIFTEN EN MERKEN
Soort: etiketje
Methode: geschreven
Inhoud: Cornelis Kieleman van Monnickendam Amsterdam c. 1720. meesterteken C. No 30 tentoonst. Ned Goud K. Citroen
Interpretatie: aantekening van H. Keijser
Soort: meesterteken
Positie: rand boven zetting
Methode: geslagen
Inhoud: C
Interpretatie: Cornelis Keleman (gegevens gebaseerd op notitie H. Keijser). Zie insculpatieplaat (Citroen 1975, nr. 120)
[-] DOCUMENTATIE
Soort: 
catalogus
Auteur: 
J.M.W. Ambaum, C. Citroen en W. Koonings
Titel: 
Nederlands Goud
Plaats: 
Utrecht
Jaar: 
1963
Pagina: 
14, cat. 30
Soort: 
boek
Auteur: 
Lisa de Goffau in: Knotter, M. en Meiboom, L. (red)
Titel: 
Rammelaars en rinkelbellen. De collectie van Heinz Keijser
Plaats: 
Amsterdam/Zutphen
Jaar: 
2021
Pagina: 
124
[-] CONDITIE
Toestand: 
goed
Compleet: 
Compleet
[-] TENTOONSTELLINGEN
Titel: 
Nederlands goud: tentoonstelling ter gelegenheid van het 25-jarig bestaan van het Nederlands Goud- & Zilvermuseum.
Locatie: 
Nederlands Goud- en Zilvermuseum. Utrecht
Van-Tot: 
18 oktober 1963 - 1 december 1963
Bijzonderheden: cat. 30
contact | privacy | voorwaarden | colofon
lang: 1/collectie/3/gouden_rammelaar_met_fluitje_en_bijtstuk_van_agaat_0063