Zilveren Leda en de zwaan rammelaar met fluitje aan gedecoreerde kettingen
Spanje
1750 (ca.)
Leda en de zwaan
Keijser reserveerde ereplekjes in zijn kabinetten voor zijn persoonlijke favorieten, waaronder deze hanger met rammelaar met een afbeelding van de Griekse mythe van Leda en de zwaan. Deze Spaanse rammelaar is een negentiende-eeuws exemplaar, vervaardigd naar voorbeeld van oudere exemplaren uit de zestiende en de zeventiende eeuw.
De mythe van Leda en de zwaan vertelt het verhaal van Leda, vrouw van de Spartaanse koning Tyndareus. Zeus heeft zijn oog op haar laten vallen, maar Leda gaat niet op de avances van de oppergod in. Zeus verandert daartoe in een zwaan en vleit zijn slanke hals in haar schoot. Leda gaat overstag en heeft gemeenschap met de zwaan. Als resultaat van deze dubieuze daad van Zeus legt Leda twee eieren waaruit twee tweelingen worden geboren: Kastor en Polydeukes, en Helena en Klytaemnestra. Hoewel de herkomst van de mythe onbekend is, wordt het verhaal voor het eerst genoemd in de Metamorfosen van de Romeinse dichter Ovidius (43 v. Chr.-14 n. Chr.). In de middeleeuwen en renaissance wonnen de dichtwerken van Ovidius aan populariteit en was deze mythe een geliefd onderwerp bij kunstenaars, edelsmeden en ambachtslieden die zich graag lieten inspireren door de erotische lading van het verhaal.
Hoe komt een dergelijk erotisch verhaal terecht in deze zilveren rammelaar? Keijser beschrijft in zijn ‘Kleine Kultuurgeschiedenis van de rammelaar’ het feit dat dergelijke hangende rammelvoorwerpen niet als kinderrammelaar gebruikt werden, maar in het huis van pasgetrouwde echtparen werden opgehangen om het prille gezin te beschermen; de Amor boven het belletje zal hier ongetwijfeld naar verwijzen. De eieren die Leda legt, symboliseren vruchtbaarheid, een nieuw begin en de creatie van nieuw leven. De fruitmand op haar hoofd verwijst naar een goede oogst en wederom naar vruchtbaarheid. Keijser legt ook enkele andere elementen van de rammelaar uit, zoals de pijpvormige fluit waar Leda op staat. Deze fluit moet men interpreteren als een fallus waardoor de lucht zich verplaatst naar de bol, of granaatappel, aan het uiteinde.• Lisa de Goffau
Array
(
[0] => Array
(
[0] => algemeen
[1] => norepeat
[2] => Array
(
[0] => Array
(
[0] => Inv. Nr.
[1] => left
[2] => indent
[3] => [idnumber]
)
[1] => Array
(
[0] => Objectnaam
[1] => left
[2] => indent
[3] => [objectname]
)
[2] => Array
(
[0] => Samenvatting
[1] => left
[2] => noindent
[3] => [summary]
)
[3] => Array
(
[0] => Fysieke beschrijving
[1] => right
[2] => noindent
[3] => [physical_description]
)
)
)
[1] => Array
(
[0] => object gegevens
[1] => repeat_constructors
[2] => Array
(
[0] => Array
(
[0] => Vervaardiger
[1] => left
[2] => indent
[3] => [constructor_name]
[constructor_role]
geb. [birth]
overl. [death]
)
[1] => Array
(
[0] => Plaats
[1] => left
[2] => indent
[3] => [construction_city]
)
[2] => Array
(
[0] => Datum
[1] => left
[2] => indent
[3] => van [datefrom] tot [dateto]
)
[3] => Array
(
[0] => Bijzonderheden
[1] => left
[2] => noindent
[3] => [construction_special]
)
[4] => Array
(
[0] => Materiaal en techniek
[1] => right
[2] => indent
[3] => [construction_materials]
)
[5] => Array
(
[0] => Technieken
[1] => right
[2] => indent
[3] => [construction_techniques]
)
[6] => Array
(
[0] => Afmetingen
[1] => right
[2] => indent
[3] => MEASUREMENTS
)
)
)
[2] => Array
(
[0] => signaturen, opschriften en merken
[1] => repeat_both
[2] => Array
(
[0] => Array
(
[0] => Soort
[1] => left
[2] => noindent
[3] => [kind]
)
[1] => Array
(
[0] => Positie
[1] => left
[2] => noindent
[3] => [position]
)
[2] => Array
(
[0] => Methode
[1] => left
[2] => noindent
[3] => [method]
)
[3] => Array
(
[0] => Inhoud
[1] => left
[2] => noindent
[3] => [content]
)
[4] => Array
(
[0] => Interpretatie
[1] => left
[2] => noindent
[3] => [interpretation]
)
)
)
[3] => Array
(
[0] => documentatie
[1] => repeat_below
[2] => Array
(
[0] => Array
(
[0] => Soort
[1] => left
[2] => indent
[3] => [kind]
)
[1] => Array
(
[0] => Auteur
[1] => left
[2] => indent
[3] => [author]
)
[2] => Array
(
[0] => Titel
[1] => left
[2] => indent
[3] => [title]
)
[3] => Array
(
[0] => Bron
[1] => left
[2] => indent
[3] => [source]
)
[4] => Array
(
[0] => Plaats
[1] => left
[2] => indent
[3] => [city]
)
[5] => Array
(
[0] => Jaar
[1] => right
[2] => indent
[3] => [year]
)
[6] => Array
(
[0] => ISBN
[1] => right
[2] => indent
[3] => [isbn]
)
[7] => Array
(
[0] => Pagina
[1] => right
[2] => indent
[3] => [page]
)
)
)
[4] => Array
(
[0] => conditie
[1] => norepeat
[2] => Array
(
[0] => Array
(
[0] => Toestand
[1] => left
[2] => indent
[3] => [condition]
)
[1] => Array
(
[0] => Bijzonderheden
[1] => left
[2] => noindent
[3] => [condition_special]
)
[2] => Array
(
[0] => Compleet
[1] => right
[2] => indent
[3] => [complete]
)
[3] => Array
(
[0] => Bijzonderheden
[1] => right
[2] => noindent
[3] => [complete_special]
)
)
)
[5] => Array
(
[0] => standplaats
[1] => repeat_right
[2] => Array
(
[0] => Array
(
[0] => Huidig
[1] => left
[2] => indent
[3] => [current_place]
)
[1] => Array
(
[0] => Van-Tot
[1] => left
[2] => indent
[3] => [current_place_datefrom] - [current_place_dateto]
)
[2] => Array
(
[0] => Voormalig
[1] => right
[2] => indent
[3] => [name]
)
[3] => Array
(
[0] => Van-Tot
[1] => right
[2] => indent
[3] => [datefrom] - [dateto]
)
)
)
[6] => Array
(
[0] => tentoonstellingen
[1] => repeat_below2
[2] => Array
(
[0] => Array
(
[0] => Titel
[1] => left
[2] => indent
[3] => [title]
)
[1] => Array
(
[0] => Locatie
[1] => left
[2] => indent
[3] => [location]
)
[2] => Array
(
[0] => Van-Tot
[1] => left
[2] => indent
[3] => [datefrom] - [dateto]
)
[3] => Array
(
[0] => Bijzonderheden
[1] => right
[2] => noindent
[3] => [special]
)
)
)
[7] => Array
(
[0] => fotoreferentie
[1] => norepeat
[2] => Array
(
[0] => Array
(
[0] => Nummers
[1] => left
[2] => indent
[3] => [photoreference]
)
)
)
)
[-] ALGEMEENSamenvatting: Zilveren Leda en de zwaan rammelaar met fluitje aan gedecoreerde kettingen
Fysieke beschrijving: Zilveren rammelaar aan ketting. Op de fluit zit Leda met twee zwanen en een fruitmand op het hoofd. Onder de fluit bloemdecoraties en vijf afhangende bellen; de tweevoudige ketting heeft opengewerkte en gedecoreerde schakels en wordt verbonden door plaatje met putti.
[-] OBJECT GEGEVENSVervaardiger:
onbekend
zilversmid
geb.
overl.
Datum:
van 1750 (ca.) tot
Materiaal en techniek:
zilver
Afmetingen:
13.0 cm x 2.5 cm x 9.5 cm
[-] DOCUMENTATIEAuteur:
Knotter, M. en Meiboom, L (red.), entry door Lisa de Goffau
Titel:
Rammelaars en rinkelbellen. De collectie van Heinz Keijser
Plaats:
Amsterdam/Zutphen