Zilveren rammelaar met fluitje en getordeerde as en handvat van been
Roermond (?)
1670-1700
0344.jpg
Een rammelaar uit Roermond?

Deze rinkelbel is wat atypisch. De getordeerde staaf eindigt bovenaan namelijk niet in een fluit, maar wordt afgesloten met een bolvormige knop. Daar is bovenop in het midden een ringetje aangebracht voor een ketting of lint. Halverwege zijn de ronde belletjes middels slanke S-vormige armen aan de staaf bevestigd. De gefacetteerde rand halverwege de belletjes komt terug op de buis. Het benen bijtstuk, dat iets bol uitloopt, is vermoedelijk van later datum en is onder aan de staaf in de geschulpte zetting gestoken. Mogelijk was het oorspronkelijke exemplaar beschadigd of simpelweg losgeraakt en verloren gegaan, waardoor een nieuw bijtstuk nodig was. De slanke, lange buis is kenmerkend voor de vroege rinkelbellen.

Keijser trachtte met zijn verzameling een diverse collectie bijeen te brengen, waarbij niet alleen rammelaars uit verschillende landen vertegenwoordigd zijn, maar ook exemplaren uit de verschillende delen van Nederland. Omdat een stadskeur met de contouren van een Franse lelie zichtbaar zijn, vermoedde Keijser dat dit exemplaar in Roermond vervaardigd is. In het Nederlandse zilver is Roermond een uitzondering. De stad maakte in de zeventiende en in de achttiende eeuw deel uit van de Spaanse en later Oostenrijkse Nederlanden en was dus officieel verplicht om de daar gangbare regelgeving te implementeren. Omdat de directe omgeving grotendeels in Pruisische handen was, week het stadsbestuur daarvan af. Zij oriënteerden zich op Augsburg, stelden het zilvergehalte op 10 penningen (ca. 833/1000) en pasten uitsluitend een stadskeur – een lelie – en een meesterteken toe. Het Nederlandse jaarletter- en gehaltesysteem werd niet ingevoerd. De wetgever accepteerde deze anomalie omdat in Roermond zelden meer dan drie zilversmeden tegelijk actief waren en de productie vrijwel uitsluitend voor de lokale markt was bedoeld. 

Roermond was in feite een Duitse enclave, en het is dus geen wonder dat een deel van de hier actieve zilversmeden uit andere Duitse centra afkomstig was. Leonhart Manskirch uit Würzburg vestigde zich hier in 1689. Van zijn Roermondse collega’s lijkt Jan Puytlinck de belangrijkste te zijn geweest. Van hem is naast bestekken ook gedreven kerkelijk werk bewaard gebleven. Daarnaast waren verschillende leden van het geslacht Mullenaers actief: tot 1682 vader Joannes en daarna zijn beide zoons, Johannes jr. en Jacobus. Omdat het meesterteken op de rammelaar onleesbaar is, valt niet na te gaan wie van hen dit stuk zou hebben gemaakt. • Lucinda Timmermans
terug
toevoegen aan lijst
Array ( [0] => Array ( [0] => algemeen [1] => norepeat [2] => Array ( [0] => Array ( [0] => Inv. Nr. [1] => left [2] => indent [3] => [idnumber] ) [1] => Array ( [0] => Objectnaam [1] => left [2] => indent [3] => [objectname] ) [2] => Array ( [0] => Samenvatting [1] => left [2] => noindent [3] => [summary] ) [3] => Array ( [0] => Fysieke beschrijving [1] => right [2] => noindent [3] => [physical_description] ) ) ) [1] => Array ( [0] => object gegevens [1] => repeat_constructors [2] => Array ( [0] => Array ( [0] => Vervaardiger [1] => left [2] => indent [3] => [constructor_name]
[constructor_role]
geb. [birth]
overl. [death] ) [1] => Array ( [0] => Plaats [1] => left [2] => indent [3] => [construction_city] ) [2] => Array ( [0] => Datum [1] => left [2] => indent [3] => van [datefrom] tot [dateto] ) [3] => Array ( [0] => Bijzonderheden [1] => left [2] => noindent [3] => [construction_special] ) [4] => Array ( [0] => Materiaal en techniek [1] => right [2] => indent [3] => [construction_materials] ) [5] => Array ( [0] => Technieken [1] => right [2] => indent [3] => [construction_techniques] ) [6] => Array ( [0] => Afmetingen [1] => right [2] => indent [3] => MEASUREMENTS ) ) ) [2] => Array ( [0] => signaturen, opschriften en merken [1] => repeat_both [2] => Array ( [0] => Array ( [0] => Soort [1] => left [2] => noindent [3] => [kind] ) [1] => Array ( [0] => Positie [1] => left [2] => noindent [3] => [position] ) [2] => Array ( [0] => Methode [1] => left [2] => noindent [3] => [method] ) [3] => Array ( [0] => Inhoud [1] => left [2] => noindent [3] => [content] ) [4] => Array ( [0] => Interpretatie [1] => left [2] => noindent [3] => [interpretation] ) ) ) [3] => Array ( [0] => documentatie [1] => repeat_below [2] => Array ( [0] => Array ( [0] => Soort [1] => left [2] => indent [3] => [kind] ) [1] => Array ( [0] => Auteur [1] => left [2] => indent [3] => [author] ) [2] => Array ( [0] => Titel [1] => left [2] => indent [3] => [title] ) [3] => Array ( [0] => Bron [1] => left [2] => indent [3] => [source] ) [4] => Array ( [0] => Plaats [1] => left [2] => indent [3] => [city] ) [5] => Array ( [0] => Jaar [1] => right [2] => indent [3] => [year] ) [6] => Array ( [0] => ISBN [1] => right [2] => indent [3] => [isbn] ) [7] => Array ( [0] => Pagina [1] => right [2] => indent [3] => [page] ) ) ) [4] => Array ( [0] => conditie [1] => norepeat [2] => Array ( [0] => Array ( [0] => Toestand [1] => left [2] => indent [3] => [condition] ) [1] => Array ( [0] => Bijzonderheden [1] => left [2] => noindent [3] => [condition_special] ) [2] => Array ( [0] => Compleet [1] => right [2] => indent [3] => [complete] ) [3] => Array ( [0] => Bijzonderheden [1] => right [2] => noindent [3] => [complete_special] ) ) ) [5] => Array ( [0] => standplaats [1] => repeat_right [2] => Array ( [0] => Array ( [0] => Huidig [1] => left [2] => indent [3] => [current_place] ) [1] => Array ( [0] => Van-Tot [1] => left [2] => indent [3] => [current_place_datefrom] - [current_place_dateto] ) [2] => Array ( [0] => Voormalig [1] => right [2] => indent [3] => [name] ) [3] => Array ( [0] => Van-Tot [1] => right [2] => indent [3] => [datefrom] - [dateto] ) ) ) [6] => Array ( [0] => tentoonstellingen [1] => repeat_below2 [2] => Array ( [0] => Array ( [0] => Titel [1] => left [2] => indent [3] => [title] ) [1] => Array ( [0] => Locatie [1] => left [2] => indent [3] => [location] ) [2] => Array ( [0] => Van-Tot [1] => left [2] => indent [3] => [datefrom] - [dateto] ) [3] => Array ( [0] => Bijzonderheden [1] => right [2] => noindent [3] => [special] ) ) ) [7] => Array ( [0] => fotoreferentie [1] => norepeat [2] => Array ( [0] => Array ( [0] => Nummers [1] => left [2] => indent [3] => [photoreference] ) ) ) )
[-] ALGEMEEN
Inv. Nr.: 
0344
Objectnaam: 
rammelaar
Samenvatting: Zilveren rammelaar met fluitje en getordeerde as en handvat van been
Fysieke beschrijving: Zilveren rammelaar met fluit, staafvorm met slanke getorste as eindigend in bolknop met ring voor ophanging. Zes s-vormige draadconsoles waaraan zes bellen hangen; geschulpte zetting voor het benen handvat.
[-] OBJECT GEGEVENS
Vervaardiger: 
onbekend
zilversmid
geb.
overl.
Plaats: 
Roermond (?)
Datum: 
van 1670-1700 tot
Materiaal en techniek: 
zilver & been
Afmetingen: 
17.3 cm x ø 5.5 cm
[-] SIGNATUREN, OPSCHRIFTEN EN MERKEN
Soort: merk
Positie: stokzetting
Methode: geslagen
Inhoud: Franse Lelie (?)
Interpretatie: stadsdsteken Roermond?
Soort: meesterteken
Methode: geslagen
Inhoud: onleesbaar
Interpretatie: onleesbaar meesterteken
[-] DOCUMENTATIE
Soort: 
catalogus
Titel: 
Rinkelbel en rammelaar
Plaats: 
Amsterdam
Jaar: 
1958
Pagina: 
nr. 41
Soort: 
boek
Auteur: 
Lucinda Timmermans in: Knotter, M., Meiboom, L. (red.), entry door Lucinda Timmermans
Titel: 
Rammelaars en rinkelbellen. De collectie van Heinz Keijser
Plaats: 
Amsterdam/Zutphen
Jaar: 
2021
Pagina: 
p. 122
[-] CONDITIE
Toestand: 
redelijk. Restaureren.
Bijzonderheden: steel zit los
[-] TENTOONSTELLINGEN
Titel: 
Rinkelbel en Rammelaar
Locatie: 
Gemeente Musea Amsterdam/Willet Holthuysen, Amsterdam
Van-Tot: 
6 juni 1958 - 29 september 1958
Bijzonderheden: cat. 41
contact | privacy | voorwaarden | colofon
lang: 1/collectie/2/zilveren_rammelaar_met_fluitje_en_getordeerde_as_en_handvat_van_been_0344