George I rammelaar met fluitje, ketting en bijtstuk van barnsteen
Groot- Brittannië
1720 (ca.)
0361.jpg
Barnsteen

In Keijsers indrukwekkende verzameling springt deze relatief sober vormgegeven rammelaar niet meteen in het oog. Bovendien bezat hij een uitgebreide collectie Engelse rammelaars van dit type in betere conditie en mooiere uitvoering. Toch kende hij deze rammelaar een ereplaats toe in zijn kabinet vanwege het unieke bijtstuk van barnsteen.

Barnsteen, ook wel amber genoemd, is een gefossiliseerde hars afkomstig uit de naaldbomen die Noord-Europa veertig miljoen jaar geleden bedekten. Barnsteen is dus geen steen, maar de vroege Noord-Europeanen interpreteerden het glanzende en harde materiaal als een steensoort en niet als hars. De mogelijke herkomst van barnsteen was door mythen omgeven: volgens de Griekse mythe over de val van Phaëton na zijn roekeloze rit op de zonnewagen, huilden zijn dochters, de Heliaden, bittere tranen die tot barnsteen stolden. Een Noorse mythe vertelt over Freya, huilend om haar man Oldur die zij heeft bedrogen om de prachtige ketting Brisingamen te bemachtigen. Wederom veranderen de tranen in barnsteen. Al vanaf het tweede millennium voor het begin van de jaartelling werd barnsteen veelvuldig verhandeld in het Midden-Oosten, het Middellandse Zeegebied, Europa en Mesopotamië. De fossiele hars was niet enkel populair als grondstof voor sieraden en kralen, maar werd ook als betaalmiddel ingezet.

Het feit dat barnsteen gemakkelijk te bewerken is, goed elektriciteit geleid en een warme oranje kleur heeft, maakt het een uitermate interessant materiaal voor het vervaardigen van amuletten, sieraden met bezwerende werking en als component in medicijnen. Barnsteen zou de alleskunner van de apotropaeïsche materialen genoemd kunnen worden. Men droeg het als amulet of maalde het fijn tot een poeder dat vervolgens werd gemengd met honing, rozenolie of water, afhankelijk van het beoogde resultaat. De meest bekende toegeschreven werkingen zijn het tegengaan van infecties en ziekten aan de ogen en oren, het bestrijden van hoofdpijn, tand- en buikpijn, bescherming van de nieren, lever en ingewanden en het behandelen van koorts. Daarnaast biedt barnsteen ook zwangere vrouwen soelaas: de geur van verbrande barnsteen zou helpen tegen de pijn tijdens de bevalling. In Arabische landen stond barnsteen ook bekend vanwege zijn beschermende werking om miskramen te voorkomen.• Lisa de Goffau
terug
toevoegen aan lijst
Array ( [0] => Array ( [0] => algemeen [1] => norepeat [2] => Array ( [0] => Array ( [0] => Inv. Nr. [1] => left [2] => indent [3] => [idnumber] ) [1] => Array ( [0] => Objectnaam [1] => left [2] => indent [3] => [objectname] ) [2] => Array ( [0] => Samenvatting [1] => left [2] => noindent [3] => [summary] ) [3] => Array ( [0] => Fysieke beschrijving [1] => right [2] => noindent [3] => [physical_description] ) ) ) [1] => Array ( [0] => object gegevens [1] => repeat_constructors [2] => Array ( [0] => Array ( [0] => Vervaardiger [1] => left [2] => indent [3] => [constructor_name]
[constructor_role]
geb. [birth]
overl. [death] ) [1] => Array ( [0] => Plaats [1] => left [2] => indent [3] => [construction_city] ) [2] => Array ( [0] => Datum [1] => left [2] => indent [3] => van [datefrom] tot [dateto] ) [3] => Array ( [0] => Bijzonderheden [1] => left [2] => noindent [3] => [construction_special] ) [4] => Array ( [0] => Materiaal en techniek [1] => right [2] => indent [3] => [construction_materials] ) [5] => Array ( [0] => Technieken [1] => right [2] => indent [3] => [construction_techniques] ) [6] => Array ( [0] => Afmetingen [1] => right [2] => indent [3] => MEASUREMENTS ) ) ) [2] => Array ( [0] => signaturen, opschriften en merken [1] => repeat_both [2] => Array ( [0] => Array ( [0] => Soort [1] => left [2] => noindent [3] => [kind] ) [1] => Array ( [0] => Positie [1] => left [2] => noindent [3] => [position] ) [2] => Array ( [0] => Methode [1] => left [2] => noindent [3] => [method] ) [3] => Array ( [0] => Inhoud [1] => left [2] => noindent [3] => [content] ) [4] => Array ( [0] => Interpretatie [1] => left [2] => noindent [3] => [interpretation] ) ) ) [3] => Array ( [0] => documentatie [1] => repeat_below [2] => Array ( [0] => Array ( [0] => Soort [1] => left [2] => indent [3] => [kind] ) [1] => Array ( [0] => Auteur [1] => left [2] => indent [3] => [author] ) [2] => Array ( [0] => Titel [1] => left [2] => indent [3] => [title] ) [3] => Array ( [0] => Bron [1] => left [2] => indent [3] => [source] ) [4] => Array ( [0] => Plaats [1] => left [2] => indent [3] => [city] ) [5] => Array ( [0] => Jaar [1] => right [2] => indent [3] => [year] ) [6] => Array ( [0] => ISBN [1] => right [2] => indent [3] => [isbn] ) [7] => Array ( [0] => Pagina [1] => right [2] => indent [3] => [page] ) ) ) [4] => Array ( [0] => conditie [1] => norepeat [2] => Array ( [0] => Array ( [0] => Toestand [1] => left [2] => indent [3] => [condition] ) [1] => Array ( [0] => Bijzonderheden [1] => left [2] => noindent [3] => [condition_special] ) [2] => Array ( [0] => Compleet [1] => right [2] => indent [3] => [complete] ) [3] => Array ( [0] => Bijzonderheden [1] => right [2] => noindent [3] => [complete_special] ) ) ) [5] => Array ( [0] => standplaats [1] => repeat_right [2] => Array ( [0] => Array ( [0] => Huidig [1] => left [2] => indent [3] => [current_place] ) [1] => Array ( [0] => Van-Tot [1] => left [2] => indent [3] => [current_place_datefrom] - [current_place_dateto] ) [2] => Array ( [0] => Voormalig [1] => right [2] => indent [3] => [name] ) [3] => Array ( [0] => Van-Tot [1] => right [2] => indent [3] => [datefrom] - [dateto] ) ) ) [6] => Array ( [0] => tentoonstellingen [1] => repeat_below2 [2] => Array ( [0] => Array ( [0] => Titel [1] => left [2] => indent [3] => [title] ) [1] => Array ( [0] => Locatie [1] => left [2] => indent [3] => [location] ) [2] => Array ( [0] => Van-Tot [1] => left [2] => indent [3] => [datefrom] - [dateto] ) [3] => Array ( [0] => Bijzonderheden [1] => right [2] => noindent [3] => [special] ) ) ) [7] => Array ( [0] => fotoreferentie [1] => norepeat [2] => Array ( [0] => Array ( [0] => Nummers [1] => left [2] => indent [3] => [photoreference] ) ) ) )
[-] ALGEMEEN
Inv. Nr.: 
0361
Objectnaam: 
rammelaar
Samenvatting: George I rammelaar met fluitje en bijtstuk van barnsteen
Fysieke beschrijving: Zilveren rammelaar met fluit, glad met trommelvormige nodus met op de vier hoeken ogen voor de bellen en een tweede rij bellen daaronder. Hierboven een dikke fluitmond met profielrandjes. Bijtstuk van barnsteen.
[-] OBJECT GEGEVENS
Vervaardiger: 
onbekend
zilversmid
geb.
overl.
Plaats: 
Groot- Brittannië
Datum: 
van 1720 (ca.) tot
Materiaal en techniek: 
zilver & barnsteen
Afmetingen: 
14.0 cm x ø 5.0 cm
[-] SIGNATUREN, OPSCHRIFTEN EN MERKEN
Soort: ongemerkt
[-] DOCUMENTATIE
Soort: 
tent. cat.
Auteur: 
H. Keijser
Titel: 
Rinkelbel en rammelaar
Plaats: 
Amsterdam
Jaar: 
1958
Pagina: 
nr. 66
Soort: 
boek
Auteur: 
Knotter, M. en Meiboom, L. (red), entry door Lisa de Goffau
Titel: 
Rammelaars en rinkelbellen. De collectie van Heinz Keijser
Plaats: 
Amsterdam/Zutphen
Jaar: 
2021
Pagina: 
137
[-] CONDITIE
Toestand: 
redelijk
Bijzonderheden: Twee slingers van steel naar aanhechting belletjes missen, één belletje zit aan een afwijkende krul bevestigd, één belletje mist
Compleet: 
incompleet
[-] TENTOONSTELLINGEN
Titel: 
Rinkelbel en Rammelaar
Locatie: 
Gemeente Musea Amsterdam/Willet Holthuysen, Amsterdam
Van-Tot: 
6 juni 1958 - 29 september 1958
Bijzonderheden: cat. 66
contact | privacy | voorwaarden | colofon
lang: 1/collectie/3/george_i_rammelaar_met_fluitje_ketting_en_bijtstuk_van_barnsteen_0361