Gouden rammelaar met fluitje en bijtstuk van kristal
Den Haag (Nederland)
1740
0001.jpg
Een zeldzaam exemplaar

In Den Haag werkten in het midden van de achttiende eeuw veel minder goudsmeden dan in Amsterdam, en zij lijken zich daar ook vooral in andere voorwerpen te hebben gespecialiseerd. Grote gouden voorwerpen zijn hier net als in Amsterdam uitzonderingen,16 maar ook kleine voorwerpen als snuifdozen, wandelstokknoppen en horlogekasten zijn in vergelijk schaars.

Deze rammelaar is nu het enig bekende Haagse exemplaar in goud – en geeft een eerste indruk van dat aspect van de productie.18 Het zeskantige, met profielen gelede uiteinde werd in dezelfde periode ook in andere steden gemaakt en moet dus tot de courante modellen hebben behoord. Typerend voor de kunst van de goudsmid is de deels gedreven en deels gegraveerde versiering die uit een combinatie van matte en hoogglanzende partijen is samengesteld. Waar de gevlochten banden van het patroon direct zichtbaar zijn, ziet de kijker pas later de gespiegelde klokjes die daarin zijn gevat. Een concessie aan de nieuwe mode is de schuimkam onder het gat van de fluit.

Geometrische patronen werden vanaf het begin van de achttiende eeuw in verschillende grote Europese centra toegepast en gaan vaak op Franse prototypen terug. In centra met een groot bereik werden vervolgens eigen varianten ontwikkeld. Combinaties met bandwerk werden bijvoorbeeld in de jaren 1720 en 1730 een Augsburgs specialisme, dat in de achttiende eeuw ook in Nederland werd gewaardeerd. In inventarissen wordt Augsburgs zilver regelmatig beschreven. Een visuele indruk van wat zo bijzonder was, biedt de in Meissen porselein en Augburgs verguld zilver uitgevoerde reisset van Maria Louise van Hessen-Kassel uit omstreeks 1731-1733. Omdat Haagse goud- en zilversmeden ook de stukken onderhielden en repareerden, zullen ze die goed hebben gekend. De rammelaar is een zeldzaam voorbeeld van de impact daarvan op hun eigen werk; de versieringen vertonen dezelfde fascinatie voor het bandwerk als de monturen en de bestekdelen van het reisservies van Maria Louise. • Dirk Jan Biemond
terug
toevoegen aan lijst
Array ( [0] => Array ( [0] => algemeen [1] => norepeat [2] => Array ( [0] => Array ( [0] => Inv. Nr. [1] => left [2] => indent [3] => [idnumber] ) [1] => Array ( [0] => Objectnaam [1] => left [2] => indent [3] => [objectname] ) [2] => Array ( [0] => Samenvatting [1] => left [2] => noindent [3] => [summary] ) [3] => Array ( [0] => Fysieke beschrijving [1] => right [2] => noindent [3] => [physical_description] ) ) ) [1] => Array ( [0] => object gegevens [1] => repeat_constructors [2] => Array ( [0] => Array ( [0] => Vervaardiger [1] => left [2] => indent [3] => [constructor_name]
[constructor_role]
geb. [birth]
overl. [death] ) [1] => Array ( [0] => Plaats [1] => left [2] => indent [3] => [construction_city] ) [2] => Array ( [0] => Datum [1] => left [2] => indent [3] => van [datefrom] tot [dateto] ) [3] => Array ( [0] => Bijzonderheden [1] => left [2] => noindent [3] => [construction_special] ) [4] => Array ( [0] => Materiaal en techniek [1] => right [2] => indent [3] => [construction_materials] ) [5] => Array ( [0] => Technieken [1] => right [2] => indent [3] => [construction_techniques] ) [6] => Array ( [0] => Afmetingen [1] => right [2] => indent [3] => MEASUREMENTS ) ) ) [2] => Array ( [0] => signaturen, opschriften en merken [1] => repeat_both [2] => Array ( [0] => Array ( [0] => Soort [1] => left [2] => noindent [3] => [kind] ) [1] => Array ( [0] => Positie [1] => left [2] => noindent [3] => [position] ) [2] => Array ( [0] => Methode [1] => left [2] => noindent [3] => [method] ) [3] => Array ( [0] => Inhoud [1] => left [2] => noindent [3] => [content] ) [4] => Array ( [0] => Interpretatie [1] => left [2] => noindent [3] => [interpretation] ) ) ) [3] => Array ( [0] => documentatie [1] => repeat_below [2] => Array ( [0] => Array ( [0] => Soort [1] => left [2] => indent [3] => [kind] ) [1] => Array ( [0] => Auteur [1] => left [2] => indent [3] => [author] ) [2] => Array ( [0] => Titel [1] => left [2] => indent [3] => [title] ) [3] => Array ( [0] => Bron [1] => left [2] => indent [3] => [source] ) [4] => Array ( [0] => Plaats [1] => left [2] => indent [3] => [city] ) [5] => Array ( [0] => Jaar [1] => right [2] => indent [3] => [year] ) [6] => Array ( [0] => ISBN [1] => right [2] => indent [3] => [isbn] ) [7] => Array ( [0] => Pagina [1] => right [2] => indent [3] => [page] ) ) ) [4] => Array ( [0] => conditie [1] => norepeat [2] => Array ( [0] => Array ( [0] => Toestand [1] => left [2] => indent [3] => [condition] ) [1] => Array ( [0] => Bijzonderheden [1] => left [2] => noindent [3] => [condition_special] ) [2] => Array ( [0] => Compleet [1] => right [2] => indent [3] => [complete] ) [3] => Array ( [0] => Bijzonderheden [1] => right [2] => noindent [3] => [complete_special] ) ) ) [5] => Array ( [0] => standplaats [1] => repeat_right [2] => Array ( [0] => Array ( [0] => Huidig [1] => left [2] => indent [3] => [current_place] ) [1] => Array ( [0] => Van-Tot [1] => left [2] => indent [3] => [current_place_datefrom] - [current_place_dateto] ) [2] => Array ( [0] => Voormalig [1] => right [2] => indent [3] => [name] ) [3] => Array ( [0] => Van-Tot [1] => right [2] => indent [3] => [datefrom] - [dateto] ) ) ) [6] => Array ( [0] => tentoonstellingen [1] => repeat_below2 [2] => Array ( [0] => Array ( [0] => Titel [1] => left [2] => indent [3] => [title] ) [1] => Array ( [0] => Locatie [1] => left [2] => indent [3] => [location] ) [2] => Array ( [0] => Van-Tot [1] => left [2] => indent [3] => [datefrom] - [dateto] ) [3] => Array ( [0] => Bijzonderheden [1] => right [2] => noindent [3] => [special] ) ) ) [7] => Array ( [0] => fotoreferentie [1] => norepeat [2] => Array ( [0] => Array ( [0] => Nummers [1] => left [2] => indent [3] => [photoreference] ) ) ) )
[-] ALGEMEEN
Inv. Nr.: 
0001
Objectnaam: 
rammelaar
Samenvatting: Gouden rammelaar met fluitje en bijtstuk van kristal
Fysieke beschrijving: Gouden rammelaar met fluitje en bevestigingsring, staafvorm, achtkantig in vier grote en vier kleine facetten met decoratie van ineengevlochten bandmotief met bloemen. De zijkanten met ruitjesmotief waartussen rozetten. Acht opwaartse voluten met belletjes en bijtstuk van bergkristal.
[-] OBJECT GEGEVENS
Vervaardiger: 
onbekend
edelsmid
geb.
overl.
Plaats: 
Den Haag (Nederland)
Datum: 
van 1740 tot
Bijzonderheden: Op oude inventariskaart van HK staat Paul Piet jr. als mogelijke maker. Onzekere identificatie. Niet in Citroen.
Materiaal en techniek: 
goud & bergkristal
Afmetingen: 
11.9 cm x ø 4.0 cm
[-] SIGNATUREN, OPSCHRIFTEN EN MERKEN
Soort: jaarletter
Positie: fluitmond
Methode: geslagen
Inhoud: S in schild
Interpretatie: 1740
Soort: stadsteken
Positie: fluitmond
Methode: geslagen
Inhoud: ooievaar (ongekroond)
Interpretatie: Den Haag
Soort: meesterteken
Positie: fluitmond
Methode: geslagen
Inhoud: PP in separaat gekroonde schilden
Interpretatie: ongeïdentificeerde meester
[-] DOCUMENTATIE
Soort: 
catalogus
Auteur: 
Ambaum, J.W.M ; Citroen, Karel Adolf; Koonings, W.
Titel: 
Nederlands Goud
Plaats: 
Utrecht
Jaar: 
1963
Pagina: 
p. 16, cat. 40. afb. 15
Soort: 
catalogus
Auteur: 
Duyvené de Wit-Klinkhamer, Marguerite
Titel: 
L'Argenterie des Pays-Bas XVII-XVIII siècles
Plaats: 
Parijs. Institut Néerlandais
Jaar: 
1962
Pagina: 
p. 50 (afb.)
Soort: 
catalogus
Auteur: 
De Mooij, Ch. de; Kruijsen, B. (red.)
Titel: 
cat. tent. Kinderen van alle tijden
Plaats: 
Zwolle/Den Bosch
Jaar: 
1997
ISBN: 
90 400 9941 3
Soort: 
catalogus
Auteur: 
Keijser, Heinz en Otto Meyer
Titel: 
Rinkelbel en rammelaar
Plaats: 
Amsterdam
Jaar: 
1958
Pagina: 
cat. 75
Soort: 
boek
Auteur: 
Knotter, M. en Meiboom, L. (red) - entry door Dirk Jan Biemond
Titel: 
Rammelaars en rinkelbellen. De collectie van Heinz Keijser
Plaats: 
Amsterdam/Zutphen
Jaar: 
2021
Pagina: 
126
[-] CONDITIE
Toestand: 
goed
Compleet: 
compleet
[-] TENTOONSTELLINGEN
Titel: 
L'Argenterie des Pays-Bas XVII-XVIII siècles
Locatie: 
Parijs. Institut Néerlandais
Van-Tot: 
16 november 1962 - 18 december 1962
Bijzonderheden: p.50
Titel: 
Kinderen van alle tijden
Locatie: 
Den Bosch. Noordbrabants Museum
Van-Tot: 
28 maart 1997 - 6 juli 1997
Bijzonderheden: cat. 61
Titel: 
Nederlands Goud: tentoonstelling ter gelegenheid van het 25-jarig bestaan van het Nederlands Goud- & zilvermuseum. Lange Nieuwstraat 38. Utrecht. 18 oktober tot 1 december 1963
Locatie: 
Nederlands Goud- en zilvermuseum. Utrecht
Van-Tot: 
18 oktober 1963 - 1 december 1963
Bijzonderheden: cat. 40 (afb.)
Titel: 
Rinkelbel en rammelaar
Locatie: 
Gemeentemusea Amsterdam
Van-Tot: 
1958 -
contact | privacy | voorwaarden | colofon
lang: 1/collectie/11/hangamulet_van_ronde_edelsteen_in_metalen_zetting_N091